Một ngày nọ, con lừa của người nông dân bị sa chân ngã xuống giếng sâu. Con lừa khóc lóc thảm thương trong vài giờ đồng hồ trong khi người chủ tìm cách giải thoát cho nó. Sau nhiều cố gắng giải cứu không thành công, cuối cùng người nông dân quyết định rằng con lừa cũng đã già rồi và cái giếng cũng cần phải được lấp đi để tránh nguy hiểm, ông không cần phải cứu con lừa nữa.

Người nông dân kêu hàng xóm của ông đến và giúp một tay. Họ cầm xẻng và bắt đầu xúc đất đổ xuống giếng. Ban đầu, con lừa biết chuyện gì đang xảy ra và nó lại bắt đầu khóc vì tuyệt vọng. Nhưng sau đó mọi người lại thấy ngạc nhiên vì nó bỗng dưng trở nên im lặng.

Một lúc sau người nông dân nhìn xuống giếng và ông ta kinh ngạc vì những gì xảy ra trước mắt. Mỗi xẻng đất mà người ta hất xuống giếng, con lừa lại  lay người để giũ hết cho đất bùn rơi xuống và giẫm lên trên đống đất ấy.

Con lừa cứ cần mẫn nỗ lực rung mình giũ đất và bước dần lên, dẫm lên trên đống đất mà người ta đổ xuống người nó. Khi đất lấp gần hết miệng giếng, con lừa đã lên được mặt đất và vui vẻ chạy thoát ra ngoài.

Con lừa sa xuống giếng bị đất lấp còn thoát ra được, con người thì sao. 

Sinh ra làm kiếp con người, chẳng thể tránh được đủ loại đau khổ và phiền não mà nghiệp đổ lên đầu chúng ta mỗi ngày. Nhiều lúc đau khổ dồn chúng ta đến chân tường, tưởng chừng không lối thoát như con lừa kia. Nhưng cuộc sống luôn dành cho chúng ta cơ hội để thoát khỏi. Thực ra chúng ta phải biết ơn cuộc sống vì điều đó và cố gắng tận dụng cơ hội quý giá ấy thay vì than thân trách phận, buông xuôi tiêu cực hoặc ôm giữ hận thù, bất mãn.

Chẳng lẽ chúng ta còn không bằng cả con lừa kia sao. Nếu nó chỉ thù hận người đổ đất chôn nó hoặc bất mãn với cái giếng, hoặc khóc lóc oán than mặc cho đất cát chôn vùi thì hẳn là số phận cũng chiều theo điều nó nghĩ. Nhưng con lừa không lựa chọn như thế, nó lựa chọn dành sức lực và trí tuệ để tận dụng điều tốt nhất có thể trong hoàn cảnh khốn cùng này. Và nó thực lòng biết ơn người đổ đất chôn nó, vì nhìn từ góc khác, người ta đã góp phần cứu nó dù không có ý như vậy. 

Đau khổ là một phần tất yếu của cuộc sống. Bởi vì có nó nên chúng ta mới có cơ hội để trưởng thành, để nhận diện đau khổ và vượt ra khỏi đau khổ. Trong mọi hoàn cảnh, cuộc sống luôn dành cho chúng ta một cơ hội – cơ hội để tự giải thoát mình khỏi đau khổ. 

Đừng nghĩ rằng chỉ mỗi bản thân mình mới bị sa xuống giếng sâu và bị người ta lấp đất chôn vùi. Ai cũng vậy thôi mà, đau khổ chẳng chừa một ai, nhưng mỗi người lựa chọn hành động khác nhau và đi đến kết quả khác nhau. Số đông mọi người lựa chọn giống nhau để bị chôn vùi. Con lừa trí tuệ kia chỉ là một số ít hiếm hoi.

Lựa chọn của chúng ta sẽ quyết định kết quả cuộc đời chúng ta. Thay vì chỉ vật vã lựa chọn giữa trì hoãn đau khổ, chạy trốn đau khổ hay đổi loại đau khổ này lấy loại đau khổ khác (mà thực ra chỉ là đổi bao bì, nhãn hiệu), chúng ta luôn có thể lựa chọn thoát ra khỏi đau khổ. Có điều hầu hết mọi người đều chẳng bao giờ nghĩ là có khả năng ấy tồn tại, hoặc không đủ niềm tin, không đủ nghị lực và dũng cảm để lựa chọn cơ hội ấy. Cũng như những con lừa ngu ngốc khác chẳng bao giờ nghĩ đến khả năng mình có thể thoát chết khi bị người ta chôn sống trong giếng sâu.

Con đường thoát khỏi khổ đau chỉ dành cho những người thấy và biết, không dành cho những người không thấy, không biết.